Maak kennis met Tyrone Tjon-a-loi: Cultuurmakelaar ’s-Hertogenbosch!

Deze maand is de Cultuurmakelaar Tyrone Tjon-a-loi (31) gestart. Als eerste Cultuurmakelaar van de gemeente ’s-Hertogenbosch gaat hij lokaal creatief talent, culturele instellingen en de gemeente met elkaar verbinden. Met een indrukwekkende achtergrond in het culturele veld en een stevige band met zijn geboortestad Den Bosch, brengt Tyrone een frisse visie mee.

Een nog beter makers klimaat

De gemeente heeft deze (pilot-)functie in samenwerking met initiatiefnemers Het Noordbrabants Museum, Verkadefabriek, Willem Twee en Theater aan de Parade opgezet om makers, organisaties en beleid dichter bij elkaar te brengen, en samenwerkingen, kruisbestuivingen, innovatie en experiment te stimuleren. Het bestuursakkoord van de Gemeente 's-Hertogenbosch 2022 – 2026 biedt de komende twee jaren ruimte voor deze aanstelling van een Cultuurmakelaar. Als echte bruggenbouwer krijgt Tyrone als taak om makers, organisaties en overheid met elkaar te verbinden en nieuwe initiatieven verder te helpen. Wij zien de Cultuurmakelaar als de spil in het netwerk van makers in de podiumkunsten en visuele kunsten, instellingen en gemeente in de gemeente 's-Hertogenbosch, ter bevordering van het culturele (productie)klimaat van de stad.

Creatieve roots en ervaring

Tyrone is geen onbekende in het Brabantse kunst- en cultuurveld. Geboren in Den Bosch (Maaspoort) en opgegroeid in een artistieke familie, met zijn moeder en grootmoeder die de bekende Galerie Majke Hüsstege in de Verwersstraat runden, stroomt creativiteit door zijn bloed. “Mijn oma is ontzettend trots dat ik nu deze functie bekleed,” vertelt hij lachend. Tyrone woont tegenwoordig in Tilburg, waar hij onder andere in 2012 het platform Goldfished oprichtte, dat jonge makers helpt om meer in aanraking te komen met al wat het culturele veld te bieden heeft zoals beeldende kunst, fashion, muziek, design, maar ook graffiti en tattoo. “Achterliggend idee was om de makers en creatieve mensen in Brabant meer met elkaar te verbinden, omdat we zagen dat veel jonge makers de neiging hadden om Brabant te verlaten en naar de Randstad te vertrekken, wat eigenlijk zonde is voor het Brabantse landschap op dat gebied.” Hij wist een grote community op te bouwen met focus op Den Bosch, Tilburg, Eindhoven en Breda, en de verbinding tussen die steden door de organisatie van tal van evenementen, netwerkborrels, talentontwikkelingstrajecten en hosten van talkshows waar de grote makers uit Brabant werden uitgenodigd om te vertellen wie ze zijn, wat ze doen, en hoe je vanuit dat Brabantse landschap wel die stappen kan maken.

Ook als programmeur bij Schouwburg Tilburg en initiator van het jongerenplatform T*Agency heeft hij een sterke connectie opgebouwd met jonge makers uit de stad:” Zo konden we samen met die makers programma’s ontwikkelen en juist die verhalen een podium bieden en heel veel thema’s die leefden onder jonge mensen meer binnen het theater brengen.” Naast deze indrukwekkende staat van dienst rondde hij ook de opleiding tot conceptontwikkelaar en trendwatcher af en een evenementenstudie. Zijn veelzijdige achtergrond kwam goed van pas bij het verder ontwikkelen van het culturele klimaat in Tilburg en de profilering van de stad als culturele makersstad. Hij organiseerde bij alle culturele instellingen waaronder museum De Pont en 013 diverse events, werkte samen met Ateliers Tilburg en heeft o.a. de atelierroute Evenement Kunstscene mee opgericht maar ook de broedplaats De Nachtzuster. Daarnaast zit hij ook bij het jonge makers platform van Raad van Cultuur, en was hij afgelopen half jaar actief als commissielid Theater van het Amsterdamse Fonds voor de Kunsten.

Verbindende link tussen gemeente, culturele instellingen en makersveld

Tyrone solliciteerde met een duidelijke motivatie: “Den Bosch heeft ontzettend veel potentie, maar ik zie en hoor ook van veel makers dat die kansen niet altijd volledig benut worden. De stad is heel erg bezig zich op een bepaalde manier naar buiten neer te zetten, namelijk als borrelstad, bourgondische stad, en de mooie stad van rijke cultuurhistorie en erfgoed. En dat is het ook allemaal, maar daarin ontbreekt nog wel het rauwe randje, en dat is toch wel wat veel makers, cultuurliefhebbers en vooral de jongere generaties graag zien. Dat is dat grootstedelijke gevoel. Je ziet het gelukkig wel terug bij de Tramkade natuurlijk waar hele mooie dingen gebeuren. We mogen dat meer omarmen.

“Den Bosch verdient meer”

Ook zijn we in Brabant heel erg geneigd om maar naar de Randstad te kijken wat daar allemaal gedaan en ontwikkeld wordt. Ik vind dat we veel meer onze eigen toon mogen gaan neerzetten. Laat die Randstedelingen maar een keer onze kant opkomen denk ik dan!” Tyrone ziet de cultuurmakelaar als de perfecte positie om bruggen te slaan tussen de verschillende partijen in de stad en nieuw leven te blazen in de lokale cultuursector. “Ik wil ervoor zorgen dat Den Bosch niet alleen een stad voor cultuurconsumenten is, maar ook een plek waar onze eigen makers zich kunnen ontplooien en experimenteren. Het wordt mijn uitdaging om daar een goede balans in te creëren.”

Ruimte creëren voor innovatie en experiment

“Ik vind het heel interessant om te kijken hoe je dat stukje innovatie en experiment in een historische stad zoals Den Bosch, wat heel veel culturele en erfgoed waarde heeft, daar dan in kwijt kunt. Ik kijk zelf dan naar Belgische steden als Gent en Antwerpen waar dat al veel meer gebeurt. Ik vind dat voor de stad Den Bosch een hele leuke uitdaging om daarmee te gaan puzzelen en te kijken hoe we een hele interessante cultuurstad kunnen worden waarbij we heel veel waarde hechten aan wat er is en wat er was, maar ook kunnen kijken hoe we kunnen doorontwikkelen en nieuwe makers de ruimte kunnen geven om te experimenteren en nieuwe innovaties zoals het thema nachtcultuur een plek kunnen geven in onze stad.” Daar ligt voor hem zijn eerste uitdaging als bruggenbouwer want zoiets doe je samen. Tyrone is vastberaden om samen met de makers, de culturele instellingen, de gemeente en het bedrijfsleven te werken aan een toekomst waarin Den Bosch ook een broedplaats is voor nieuwe initiatieven. “Ik wil dat Den Bosch een stad wordt waar makers zichzelf kunnen zijn en niet automatisch naar de Randstad hoeven te trekken voor kansen zodat we al dat talent verliezen.”

Tyrone is vastbesloten om een blijvende impact te maken: “Ik wil dat makers in Den Bosch zich thuis voelen en niet wegtrekken naar andere steden. We hebben hier zoveel potentie, en ik ga mijn best doen om die naar boven te halen en te behouden. En dat ik nu in navolging van mijn grootmoeder en moeder ook in mijn geboortestad me in mag gaan zetten voor de culturele sector maakt voor mij persoonlijk de cirkel rond.”

Praktische informatie

Tyrone is officieel begonnen op 1 september 2024 en werkt afwisselend vanuit de verschillende culturele instellingen, waaronder Het Noordbrabants Museum, de Verkadefabriek en Theater aan de Parade. Hij is bereikbaar voor samenwerking en ideeën via zijn e-mailadres: info@cultuur-makelaar.nl.

Foto door Justin Stokkerman